“Lieve schat, hoe laat ga je vandaag viool studeren?” Dagelijks gooien we een balletje op hier thuis.
Hoogbegaafd
Met onze hoogbegaafde zoon (10) waren we op de basisschool voornamelijk bezig met compacten en verrijken. Huiswerk heeft hij nooit, want de lesstof gaat zo vanzelf dat hij zich meestal verveelt op school. Volgens mij heeft hij dat compacten trouwens goed begrepen als het om viool studeren gaat. Als ik het aan hem over laat pakt ‘ie op de lesdag zijn viool 5 minuten uit en vertrekt dan tevreden naar les.
Als ik luister naar wat hij dan voor elkaar heeft, hoor ik dat hij braaf doet wat er in zijn schriftje staat maar dan wel zonder enige zelfkritiek. Aanvankelijk was ik best heel blij voor hem dat hij zo’n ongecompliceerde houding had ten opzichte van zijn hobby, maar gaandeweg kreeg ik toch ook door dat ik hem moest helpen met dat studeren. Hij was namelijk steeds vaker negatief over het vioolspelen en met muziek maken had het allemaal maar bar weinig te maken wat hij deed. Viool spelen is vreselijk lastig eerlijk gezegd.
Huiswerk leren maken
We zijn begonnen met aan de juf vragen of ze wilde opschrijven hoe lang er per lesonderdeel gestudeerd moest worden. Gewoon eens in kaart brengen of die 5 minuten per week wel klopten met de verwachtingen. Wat bleek? Elke dag oefenen was zeer gewenst en liefst een stuk langer dan die 5 minuten. Eigenlijk heel logisch. Als je alleen al de houding ziet waarin er gespeeld moet worden, snap je dat dit dagelijkse oefening vergt. Wie weet kwamen we via deze weg wel bij het verrijken uit?
Want opeens zag ik de link met tekenen. Dit was namelijk een kind wat we hebben moeten uitleggen wat de juf in de kleuterklas van hem verwachtte met tekenen. De lat bij hem zelf lag zo hoog dat het hem verlamde. Er kwam dus niets van dat tekenen. Zou het met dat vioolspelen net zo zijn? Bovendien was het een unieke kans om te oefenen met “huiswerk” maken!
Structuur
We zijn begonnen met elke ochtend voor school 10 minuten oefenen. ‘S-middags kon dan indien nodig nog een moment worden ingelast. Of dat nodig was liet ik aan mijn zoon over. Zo hield hij zelf iets van de regie en kwam er regelmaat in het oefenen. Het ging trouwens niet bepaald van harte… We zijn heel vaak klaar geweest om de viool aan de wilgen te hangen met hem, maar… Ik zag ook dat het een geweldige oefening was in probleem oplossen. Die zo gewenste uitdaging die hij zo miste in het onderwijs, lag hier recht voor zijn neus, en zijn tegenwerking zag ik als bewijs dat hij heel hard moest werken om met een passende te komen.
Doorzetten
Dus, we hebben doorgezet. Ruzie gemaakt, gemotiveerd, beloond, en zelfs straf gegeven. Klinkt heel naar voor een hobby, maar nu wat het ons opleverde. Inmiddels is deze zoon 12 en kan hij zelf de verantwoordelijkheid dragen voor hetgeen er op les gebeurt. Hij studeert inmiddels vaak uit zichzelf en meestal tot het klaar is. Soms een half uur en soms langer (per dag). Hij is op viool geen supertalent, maar kan steeds meer leuke stukken spelen en het belangrijkste: hij heeft er heel veel plezier in! Zijn ogen en oren zijn opengegaan voor hoe het moet klinken en van daaruit kan hij nu zelf bedenken hoe en hoe vaak hij iets moet studeren. Hij ziet nu als het ware zelf de benodigde stappen. Uiteraard moeten we hem af en toe helpen met de motivatie, zeker in drukke periodes op school, maar hij heeft zo ongelofelijk veel geleerd van dat studeren! Ik ben er zelfs van overtuigd dat het aanleren van die discipline hem nu helpt met het maken van zijn huiswerk.
Compacten en verrijken
Om nog even terug te komen op het compacten, mijn vermoeden is dat als je het over zoiets als vioolspelen hebt, de herhalingen cruciaal zijn. Maar dan zoals een topsporter traint. Om de spieren te leren wat ze moeten doen. Het uiteindelijke doel is immers om vrij te zijn van de mechanische handelingen en om zonder hindernissen muziek te kunnen maken. En pas daar komen we bij de verrijking!
