Laatst ontdekte ik op internet dit Amerikaanse artikel van Anthony Mazzocchi over waarom muziekleerlingen daadwerkelijk stoppen met hun instrument. Het gaat hier weliswaar om een Amerikaans schoolsysteem waarin kinderen (kennelijk) verplicht een instrument spelen, maar de gedachte vind ik heel interessant. Ik zal proberen een Nederlandse vertaling/samenvatting (en beschouwing) te geven.

De redenen die leerlingen en hun ouders meestal opgeven waarom ze stoppen met hun instrument:

• De leerling is niet muzikaal of heeft geen talent (of althans dat denken ze)
• De leerling is te druk met andere activiteiten
• De leerling vindt het niet leuk om te oefenen (of de ouders zien het niet meer zitten om hun kind telkens aan te sporen)
• De leerling vindt zijn/haar docent niet aardig

Maar vaak begrijpen ze zelf niet eens waarom ze eigenlijk stoppen. Het is de taak van docenten en ouders om er voor te zorgen dat ze (willen) blijven spelen.

Een paar redenen waarom leerlingen stoppen, en manieren om dat op te lossen:

• Ouders moeten muziek net zo belangrijk vinden als andere vakken. Het is helaas zo dat veel mensen, inclusief diverse docenten, muziek niet net zo belangrijk vinden als talen en rekenen, maar ouders moeten het wel belangrijk vinden. Je laat je kind toch ook niet stoppen met rekenen? 
  Dit is duidelijk afwijkend van ons schoolsysteem, want in Nederland is muziek een buitenschoolse activiteit die niet tegen rekenen en taal hoeft op te boksen, maar eerder tegen andere buitenschoolse activiteiten. Anderzijds is het natuurlijk krankzinnig dat serieuze muziekbeoefening niet standaard in ons onderwijspakket zit. Sommige steden hebben daar initiatieven voor zoals Ieder Kind een Instrument en het Leerorkest.
• Leerlingen weten niet hoe ze beter kunnen worden. Zonder de juiste handvatten en oefengewoontes om verder te komen zullen leerlingen gefrustreerd raken en hun instrument aan de wilgen hangen. Het is de taak van de muziekdocent en de ouders om leerlingen zelfstandig te leren oefenen. De docent moet de leerling aanleren waarom, hoe, waar en wanneer ze oefenen en de ouders moeten een idee hebben van hoe je een muziekinstrument leert bespelen zodat ze hun kinderen daar thuis in kunnen begeleiden. 
  Ik denk dat zeker 50% van mijn lessen besteed worden aan dit onderwerp. Vanaf vroeg in de vioollessen bouw ik aan zelfbewustzijn en het oplossend vermogen van mijn leerlingen. “Wat vind je zelf van hoe je het speelt? Kun je zelf manieren bedenken om het beter te maken?” en ik geef handvatten om te oefenen. Met leerlingen die bijvoorbeeld net naar het voortgezet onderwijs gaan (bij wie het hele leven van planning en organisatie op z’n kop ligt) overleg ik regelmatig hoe ze het oefenen in kunnen plannen en hoe ze prioriteiten kunnen stellen.
• Ouders en leerlingen denken dat ze niet getalenteerd zijn. Natuurlijk zijn er kinderen bij wie alles gelijk lukt in het begin, maar die lopen in een later stadium vaak tegen een muur aan waarna ze heel hard moeten werken om daaroverheen te komen. Bij de meeste mensen echter klinkt het in eerste instantie nergens naar. Als je maar weet hoe je moet oefenen én je doet dat regelmatig, dan word je vanzelf beter.
• Tijdens de zomervakantie raken leerlingen hun instrument niet aan. Statistiek heeft uitgewezen dat leerlingen die tijdens de zomervakantie niet lezen een flinke achterstand hebben zodra het schooljaar weer begint. Dit geldt ook voor het bespelen van een muziekinstrument. Als je dan na de vakantie je instrument weer oppakt kan dat zo frustrerend zijn dat leerlingen daardoor niet meer verder willen in het nieuwe schooljaar.
• Het instrument is in slechte conditie. Als er iets niet goed werkt aan het instrument, bijvoorbeeld een verroeste snaar, een scheur in de kast, versleten stokharen, dan kan een leerling daar niet goed op spelen. Soms is het defect zo klein dat het niet goed zichtbaar is en denkt een leerling dat hij zelf niet goed kan spelen. Het is belangrijk om goed voor je instrument te zorgen en het zorgvuldig te onderhouden.
• Docenten creëren onvoldoende voorspeelmomenten. Een uitvoering is de beste manier om leerlingen muzikaal te motiveren. Weken, zelfs maanden achtereen oefenen wordt vanzelf saai als er geen concert met publiek tegenover staat, de meeste leerlingen zullen zeker stoppen. Docenten zouden iedere zes weken een uitvoering moeten organiseren voor leerlingen om toegewijd te blijven oefenen. Ouders kunnen hierbij helpen door mini concertjes thuis te organiseren voor familie etc.
• Er is niet voldoende “leuke” muziek om te oefenen. Het is belangrijk dat ouders weten welke muziek hun kind leuk vinden zodat ze dat kunnen aanbieden aan hun kinderen. 
  In het artikel wordt gezegd dat ouders ook muziek kunnen kopen of downloaden die de kinderen leuk vinden om te oefenen, zodat ze dat kunnen spelen naast de stukken die ze voor school moeten oefenen. In mijn lespraktijk ligt dat natuurlijk anders. Ik bekijk met iedere leerling of het lesmateriaal bij hen aansluit. Er zijn leerlingen voor wie ik zelf de popliedjes uitschrijf omdat er geen boeken met de juiste liedjes van het juiste niveau zijn. Bij iedere leerling bekijk ik wat de wensen en de mogelijkheden zijn om te bepalen welke methode/muziek we het beste kunnen gebruiken om bij de leerwens, het leervermogen en de muzikale smaak aan te sluiten.
• De leerling is te druk met andere activiteiten. Als een kind het al druk heeft met tekenles, sport, dansles en ook nog wil spelen met leeftijdsgenoten, zijn ouders al gauw terughoudend om er nog iets bij te doen. Ouders moeten dan wel begrijpen wat de positieve uitwerking op de lange termijn is die muziekbeoefening heeft op de sociale en emotionele ontwikkeling. Hou daar rekening mee in het schema en er is vast en zeker 10 minuten per dag over om een muziekinstrument te beoefenen.

Net als veel andere activiteiten kent het beoefenen van een muziekinstrument ups en downs. Kinderen moeten eraan worden herinnerd dat ze moeten oefenen natuurlijk. Maar ze moeten niet gepushed worden en net zo min moeten ze aan hun lot worden overgelaten. Het is een kwestie van de juiste balans waarbij sommige ouders hun kind even een paar dagen vrijaf moeten geven terwijl andere ouders hun kind juist moeten overhalen om te oefenen. Hoe dan ook, alle kinderen zijn in staat om te groeien en bloeien als ze muziekles krijgen en later zullen ze hun ouders dankbaar zijn dat ze hen niet hebben laten stoppen.

Wil je het originele artikel lezen? Why Students Really Quit Their Musical Instrument (and How Parents Can Prevent It) – National Association for Music Education (NAfME).